版权说明:本文档由用户提供并上传,收益归属内容提供方,若内容存在侵权,请进行举报或认领
文档简介
道德经(注音拼音完整版)老子《道德经》第一章dào
kědào
fēichángdào道可道,非常道;míng
kěmíng
fēichángmíng名可名,非常名。wúmíng
tiāndì
zhīshǐ无名,天地之始;yǒumíng
wàn
wù
zhīmǔ有名,万物之母。gùchángwú
yù
yǐguān
qímiào故常无,欲以观其妙;chángyǒu
yù
yǐguān
qíjiào常有,欲以观其徼。cǐliǎngzhětong
chūér
yìmíng
tóngwèizhīxuán
xuánzhī此两者,同出而异名,同谓之玄,玄之yòuxuán
zhòngmiàozhīmén又玄,众妙之门。第二章tiānxiàjiēzhīměizhī
wéiměi
sī
è
yǐ天下皆知美之为美,斯恶已。jiēzhīshànzhīwéishàn
sī
bùshàn
yǐ皆知善之为善,斯不善已。gùyǒu
wú
xiāngshēngnán
yìxiāngchéng
chángduǎnxiāngxíng故有无相生,难易相成,长短相形,gāo
xiàxiāngqīng
yīnshēngxiānghè
qiánhòuxiāngsuí高下相倾,音声相和,前后相随。shìyǐshèngrénchǔwú
wéizhīshì
xíngbùyánzhījiào是以圣人处无为之事,行不言之教,wàn
wù
zuòyān
ér
bù
cí
shēng
ér
bùyǒu
wéi
ér
bù万物作焉而不辞,生而不有,为而不shì
gōngchéng
ér
fú
jū恃,功成而弗居。fūwéi
fú
jū
shì
yǐ
bù
qù夫唯弗居,是以不去。第三章bùshàngxiàn
shǐmín
bù
zhēng不尚贤,使民不争;bù
guìnán
dé
zhīhuò
shǐmín
bù
wéidào不贵难得之货,使民不为盗;bùxiànkěyù
shǐmín
xīn
búluàn不见可欲,使民心不乱。shìyǐshèngrénzhīzhì
xūqíxīnshíqífùruòqí是以圣人之治,虚其心,实其腹,弱其zhì
qiángqí
gǔ志,强其骨。chángshǐmínwúzhīwúyù
shǐfūzhìzhěbùgǎnwéiyě常使民无知无欲,使夫智者不敢为也。wéi
wú
wéi
zé
wú
bù
zhì为无为,则无不治。第四章dàochōng
éryòngzhīhuò
bùyíng道冲,而用之或不盈。yuān
xī
sìwàn
wù
zhīzōng渊兮,似万物之宗。cuò
qí
ruì
jiěqí
fēn
hé
qíguāng
tóngqí
chén挫其锐,解其纷,和其光,同其尘。zhàn
xī
sìruò
cún湛兮,似若存。wú
bù
zhīshuí
zhī
zǐ
xiàngdì
zhīxiān吾不知谁之子,象帝之先。第五章tiāndì
bù
rén
yǐwàn
wù
wéichú
gǒu天地不仁,以万物为刍狗;shèngrén
bù
rén
yǐ
bǎixìngwéi
chúgǒu圣人不仁,以百姓为刍狗。tiāndì
zhījiān
qíyóu
tuóyuèhū
xū
ér
bù
qū
dòng天地之间,其犹橐龠乎?虚而不屈,动ér
yù
chū而愈出。duōyán
shùqióng
bù
rúshǒuzhōng多言数穷,不如守中。第六章gǔshén
bù
sǐ
shìwèixuánpìn谷神不死,是谓玄牝。xuánpìnzhīmén
shìwèi
tiāndìgēn
miánmiánruòcún
yòng玄牝之门,是谓天地根。绵绵若存,用zhībù
qín之不勤。第七章tiāncháng
dì
jiǔ天长地久。tiāndì
suǒyǐnéng
chángqiějiǔzhě天地所以能长且久者,yǐ
qí
bù
zìshēng
gù
néngchángshēng以其不自生,故能长生。shìyǐshèng
rénhòu
qíshēn
érshēnxiān
wài
qíshēn
ér是以圣人后其身而身先;外其身而shēncún身存。fēiyǐ
qíwú
sī
yé
gù
néngchéng
qí
sī非以其无私邪,故能成其私。第八章shàngshànruòshuǐ上善若水。shuǐshàn
lìwàn
wù
ér
bùzhēng水善利万物而不争;chǔzhòng
rén
zhīsuǒwù
gù
jī
yú
dào处众人之所恶,故几于道。jūshàndì
xīnshànyuān
yǔshàn
rén
yánshànxìn
zhèng居善地,心善渊,与善仁,言善信,政shànzhì
shìshànnéng
dòngshànshí善治,事善能,动善时。fūwéi
bù
zhēng
gù
wú
yóu夫唯不争,故无尤。第九章chíér
yíngzhī
bù
rú
qí
yǐ持而盈之,不如其已;chuǎiér
ruìzhī
bù
kěcháng
bǎo揣而锐之,不可长保。jīnyù
mǎntáng
mò
zhīnéngshǒu金玉满堂,莫之能守;fù
guì
érjiāo
zì
yí
qí
jiù富贵而骄,自遗其咎。gōngsuìshēntuì
tiānzhīdào功遂身退,天之道。第十章zàiyíngpò
bào
yī
néngwú
lí
hū载营魄抱一,能无离乎?zhuān
qìzhì
róu
néngyīngér
hū专气致柔,能婴儿乎dí
chúxuánlǎn
néngwú
cī
hū涤除玄览,能无疵乎?ài
mínzhìguó
néngwú
zhì
hū爱民治国,能无知乎?tiānmén
kāi
hé
néngwú
cí
hū天门开阖,能无雌乎?míngbái
sì
dá
néng
wú
wéihū明白四达,能无为乎?shēngzhīxù
zhī
shēng
ér
bù
yǒu
wéi
ér
bù
shì
zhǎng生之畜之,生而不有,为而不恃,长ér
bù
zǎi
shìwèixuán
dé而不宰,是谓玄德。第十一章sān
shífú
gòng
yī
gǔ
dāng
qí
wú
yǒu
chēzhīyòng三十辐,共一毂,当其无,有车之用。shānzhí
yǐwéi
qì
dāng
qíwú
yǒu
qì
zhīyòng埏埴以为器,当其无,有器之用。záo
hù
yǒu
yǐwéi
shì
dāng
qíwú
yǒu
shìzhīyòng凿户牖以为室,当其无,有室之用。gù
yǒuzhī
yǐwéi
lì
wú
zhī
yǐwéiyòng故有之以为利,无之以为用。第十二章wǔsè
lìngrénmù
máng五色令人目盲;wǔyīn
lìngrén
ěrlóng五音令人耳聋;wǔwèi
lìngrénkǒushuǎng五味令人口爽;chíchěngtiánliè
lìngrénxīnfākuáng驰骋畋猎,令人心发狂;nán
dé
zhīhuò
lìngrénxíngfáng难得之货,令人行妨。shìyǐshèngrénwèi
fù
bù
wèimù
gù
qù
bǐ
qǔ
cǐ是以圣人为腹不为目,故去彼取此。第十三章chǒng
rǔruòjīng
guìdà
huànruòshēn宠辱若惊,贵大患若身。hé
wèichǒngrǔruò
jīng何谓宠辱若惊?chǒngwéixià
dé
zhīruòjīngshīzhīruò
jīngshìwèichǒng宠为下,得之若惊,失之若惊,是谓宠rǔruò
jīng辱若惊。hé
wèiguì
dàhuànruòshēn何谓贵大患若身?wú
suǒyǐyǒu
dàhuànzhě
wéi
wú
yǒushēn
jí
wú
wú吾所以有大患者,为吾有身,及吾无shēn
wú
yǒu
héhuàn身,吾有何患!gù
guì
yǐshēnwéitiānxià
ruòkě
jìtiānxià故贵以身为天下,若可寄天下;ài
yǐshēn
wéitiānxià
ruò
kětuōtiān
xià爱以身为天下,若可托天下。第十四章shìzhībù
jiàn
míngyuēyí视之不见,名曰夷;tīngzhībù
wén
míngyuēxī听之不闻,名曰希;tuánzhībù
dé
míngyuēwēi抟之不得,名曰微。cǐsān
zhěbù
kězhì
jié
gù
hún
ér
wéi
yī此三者不可致诘,故混而为一。qíshàng
bùjiǎo
qí
xià
bùmèi其上不皦,其下不昧。shéngshéngbù
kěmíng
fù
guīyú
wú
wù绳绳不可名,复归于无物。shìwèiwú
zhuàngzhīzhuàng
wú
wù
zhīxiàng
shìwèihuǎng是谓无状之状,无物之象,是谓恍hū惚。yíngzhībù
jiànqíshǒu
suí
zhībù
jiànqíhòu迎之不见其首,随之不见其后。zhígǔzhīdào
yǐ
yù
jīnzhīyǒu执古之道,以御今之有。néngzhīgǔshǐ
shìwèidào
jì能知古始,是谓道纪。第十五章gǔzhīshàn
wéidào
zhěwēi
miàoxuántōngshēnbù
kěshí古之善为道者,微妙玄通,深不可识。fūwéi
bù
kěshí
gù
qiǎngwéi
zhīróng夫唯不可识,故强为之容:yù
xīruò
dōngshèchuān豫兮若冬涉川;yóu
xīruò
wèi
sì
lí犹兮若畏四邻;yǎn
xī
qí
ruòróng俨兮其若容;huàn
xīruòbīngzhījiāngshì涣兮若冰之将释;dūn
xī
qí
ruò
pǔ敦兮其若朴;kuàngxī
qíruò
gǔ旷兮其若谷;hùn
xī
qí
ruòzhuó混兮其若浊。shúnéngzhuóyǐjìngzhīxú
qīng孰能浊以静之徐清。shúnéng
ān
yǐ
jiǔdòngzhīxú
shēng孰能安以久动之徐生。bǎo
cǐdào
zhěbù
yùyíng保此道者不欲盈。fūwéi
bù
yíng
gù
néngbì
ér
xīnchéng夫唯不盈,故能蔽而新成。第十六章zhìxū
jí
shǒujìngdǔ致虚极,守静笃。wàn
wù
bìngzuò
wú
yǐguān
qí
fù万物并作,吾以观其复。fūwù
yúnyún
gè
fù
guīqí
gēn夫物芸芸,各复归其根。guīgēnyuējìng
jìngyuēfù
mìng归根曰静,静曰复命。fùmìngyuēcháng
zhīcháng
yuēmíng复命曰常,知常曰明。bù
zhīcháng
wàngzuòxiōng不知常,妄作凶。zhīchángróng
róngnǎigōng知常容,容乃公,gōngnǎiquán
quán
nǎitiān公乃全,全乃天,tiānnǎidào
dào
nǎijiǔ
mòshēn
bù
dài天乃道,道乃久,没身不殆。第十七章tàishàng
bù
zhīyǒu
zhī太上,不知有之;qí
cì
qīn
ér
yù
zhī其次,亲而誉之;qí
cì
wèizhī其次,畏之;qí
cì
wǔzhī其次,侮之。xìn
bù
zú
yān
yǒu
bù
xìnyān信不足焉,有不信焉。yōu
xī
qíguìyán
gōngchéngshìsuì
bǎixìngjiēwèi悠兮其贵言,功成事遂,百姓皆谓:
wǒzì
rán
自然”。“我第十八章dàdào
fèi
yǒurén
yì大道废,有仁义;zhì
huìchū
yǒu
dàwěi智慧出,有大伪;liùqīnbú
hé
yǒuxiàocí六亲不和,有孝慈;guó
jiāhūnluàn
yǒuzhōngchén国家昏乱,有忠臣。第十九章juéshèng
qì
zhì
mín
lìbǎi
bèi绝圣弃智,民利百倍;jué
rén
qì
yì
mín
fùxiào
cí绝仁弃义,民复孝慈;juéqiǎo
qì
lì
dào
zéiwú
yǒu绝巧弃利,盗贼无有。cǐsān
zhě
yǐwéiwén
bù
zú
gù
lìngyǒusuǒshǔ此三者,以为文不足,故令有所属:jiànsù
bào
pǔ
shǎosīguǎyù
jué
xuéwú
yōu见素抱朴,少思寡欲,绝学无忧。第二十章jué
xuéwú
yōu绝学无忧。wéi
zhīyǔ
ē
xiāngqù
jǐ
hé唯之与阿,相去几何。shànzhīyǔ
è
xiāngqù
ruò
hé善之与恶,相去若何。rénzhīsuǒwèi
bú
kěbù
wèi人之所畏,不可不畏。huāng
xī
qíwèiyāngzāi荒兮,其未央哉。zhòngrén
xī
xī
rúxiǎngtàiláo
rúchūndēngtái众人熙熙,如享太牢,如春登台。wǒdú
bó
xī
qí
wèizhào
rúyīngér
zhīwèi
hái我独泊兮,其未兆,如婴儿之未孩;lěilěi
xī
ruòwú
suǒguī儡儡兮,若无所归。zhòngrén
jiēyǒuyú
ér
wǒdú
ruò
yí
wǒyú
rénzhī众人皆有余,而我独若遗。我愚人之xīnyězāi
dùndùn
xī心也哉,沌沌兮!sú
rénzhāozhāo
wǒdú
hūn
hūn俗人昭昭,我独昏昏。sú
réncháchá
wǒdú
mènmèn俗人察察,我独闷闷。dàn
xīqí
ruò
hǎi澹兮其若海;liáoxīruòwú
zhǐ飂兮若无止。zhòng
rén
jiēyǒu
yǐ
ér
wǒdú
wán
sì
bǐ众人皆有以,而我独顽似鄙。wǒdú
yì
yú
rén
ér
guì
shí
mǔ我独异于人,而贵食母。
第二十一章kǒngdé
zhīróng
wéidàoshìcóng孔德之容,惟道是从。dào
zhīwéiwù
wéihuǎngwéi
hū道之为物,惟恍惟惚。hū
xīhuǎng
xī
qízhōngyǒuxiàng惚兮恍兮,其中有象;huǎng
xī
hū
xī
qízhōngyǒu
wù恍兮惚兮,其中有物。yǎo
xīmíng
xī
qízhōngyǒu
jīng窈兮冥兮,其中有精;qíjīngshènzhēn
qí
zhōngyǒuxìn其精甚真,其中有信。zì
gǔ
jíjīn
qímíng
bù
qù
yǐyuè
zhòngfǔ自古及今,其名不去,以阅众甫。wú
hé
yǐzhīzhòng
fǔzhīrán
zāi
yǐ
cǐ吾何以知众甫之然哉。以此。
第二十二章qǔzé
quánwǎng
zé
zhí
wāzé
yíng
bì
zé
xīn
shǎozé曲则全,枉则直,洼则盈,敝则新,少则dé
duōzé
huò得,多则惑。shìyǐshèng
rénbào
yīwéi
tiānxiàshì是以圣人抱一为天下式。bù
zì
xiàn
gù
míng不自见,故明;bù
zì
shì
gù
zhāng不自是,故彰;bù
zì
fá
gù
yǒugōng不自伐,故有功;bù
zì
jīn
gù
cháng不自矜,故长。fūwéi
bù
zhēng
gù
tiānxià
mònéng
yǔzhīzhēng夫唯不争,故天下莫能与之争。gǔzhīsuǒwèi
qūzé
quánzhě
qǐ
xūyán
zāi古之所谓曲则全者,岂虚言哉。chéngquánér
guīzhī诚全而归之。
第二十三章xīyán
zì
rán希言自然。gùpiāofēngbù
zhōngzhāo
zhòu
yǔbù
zhōng
rì故飘风不终朝,骤雨不终日。shú
wéi
cǐzhě
tiāndìtiāndìshàng
bùnéngjiǔérkuàng孰为此者?天地。天地尚不能久,而况yú
rénhū于人乎。gùcóngshì
yúdào
zhětongyú
dào
dézhětong
yú
dé故从事于道者,同于道;德者,同于德;shīzhě
tongyú
shī失者,同于失。tongyú
dàozhě
dào
yì
lè
dé
zhī同于道者,道亦乐得之;tongyú
dé
zhě
dé
yì
lè
dé
zhī同于德者,德亦乐得之;tongyú
shīzhě
shīyì
lè
shīzhī同于失者,失亦乐失之。xìnbù
zú
yān
yǒu
bùxìnyān信不足焉,有不信焉。
第二十四章qǐzhěbù
lì
kuàzhěbù
xíng企者不立;跨者不行;zìxiànzhěbù
míng
zìshìzhěbù
zhāng自见者不明;自是者不彰;zì
fá
zhěwú
gōng
zìjīnzhěbù
cháng自伐者无功;自矜者不长。qí
zàidào
yě
yuēyú
shízhuìxíng其在道也,曰余食赘形。wù
huòwù
zhī
gùyǒu
dàozhěbù
chǔ物或恶之,故有道者不处。
第二十五章yǒu
wù
húnchéng
xiāntiāndìshēng有物混成,先天地生。jì
xīliáo
xī
dú
lìér
bù
gǎi寂兮寥兮,独立而不改,zhōuxínér
bù
dài
kě
yǐwéi
tiānxiàmǔ周行而不殆,可以为天下母。wú
bù
zhīqí
míng
zìzhīyuēdào
qiǎngwéizhīmíng
yuē吾不知其名,字之曰道,强为之名曰dà大。dà
yuēshì
shìyuēyuǎn
yuǎnyuēfǎn大曰逝,逝曰远,远曰反。gù
dàodà
tiāndà
dì
dà
rén
yì
dà故道大,天大,地大,人亦大。yùzhōngyǒu
sì
dà
ér
rén
jūqí
yīyān域中有四大,而人居其一焉。rénfǎ
dì
dì
fǎtiān
tiānfǎdào
dào
fǎ
zì
rán人法地,地法天,天法道,道法自然。
第二十六章zhòngwéiqīnggēn
jìngwéizàojūn重为轻根,静为躁君。shìyǐjūn
zǐzhōng
rìxíngbù
lí
zīzhòng是以君子终日行不离辎重。suīyǒuróngguān
yànchǔchāo
rán虽有荣观,燕处超然。nàihé
wànshèngzhīzhǔ
ér
yǐshēnqīngtiānxià奈何万乘之主,而以身轻天下?qīngzé
shīgēn
zào
zé
shījūn轻则失根,躁则失君。
第二十七章shànxíngwú
zhé
jì
shànyán
wú
xiázhé
shànshù
búyòng善行无辙迹,善言无瑕谪,善数不用chóucè
shànbì
wú
guānjiànér
bú
kěkāi
shànjiéwú筹策;善闭无关楗而不可开,善结无shéngyuēér
bú
kějiě绳约而不可解。shìyǐshèng
rénchángshànjiùrén
gù
wú
qì
rén是以圣人常善救人,故无弃人;chángshànjiùwù
gù
wú
qì
wù
shìwèi
xímíng常善救物,故无弃物,是谓袭明。gùshànrénzhě
bùshàn
rénzhīshī故善人者,不善人之师;bùshànrénzhě
shànrén
zhīzī不善人者,善人之资。bù
guì
qíshībù
ài
qí
zī不贵其师,不爱其资,suīzhìdà
mí
shì
wèiyàomiào虽智大迷,是谓要妙。
第二十八章zhīqí
xióng
shǒu
qí
cí
wéitiānxià
xī知其雄,守其雌,为天下溪。wéitiānxià
xī
chángdé
bù
lí
fù
guīyú
yīngér为天下溪,常德不离,复归于婴儿。zhīqí
bái
shǒu
qí
hēi
wéitiānxiàshì知其白,守其黑,为天下式。wéitiānxiàshì
chángdé
bù
tè
fù
guīyú
wú
jí为天下式,常德不忒,复归于无极。zhīqí
róng
shǒu
qí
rǔ
wéitiānxiàgǔ知其荣,守其辱,为天下谷。wéitiānxià
gǔ
chángdé
nǎi
zú
fù
guīyú
pǔ为天下谷,常德乃足,复归于朴。pǔsàn
zé
wéi
qì
shèngrényòngzhī
zé
wéiguānzhǎng朴散则为器,圣人用之,则为官长,gù
dà
zhìbù
gē故大智不割。
第二十九章jiāngyù
qǔtiān
xiàér
wéizhī
wú
jiànqí
bù
dé
yǐ将欲取天下而为之,吾见其不得已。tiānxiàshénqì
bù
kěwéi
yě
bù
kězhí
yě天下神器,不可为也,不可执也。wéizhěbàizhī
zhízhěshīzhī为者败之,执者失之。gù
wù
huòxínghuò
suí
huò
xūhuò
chuī故物或行或随;或嘘或吹;huòqiánghuòléi
huòzǎihuò
huī或强或羸;或载或隳。shìyǐshèngrén
qùshèn
qù
shē
qù
tài是以圣人去甚,去奢,去泰。第三十章yǐdào
zuǒrénzhǔzhě
bú
yǐbīngqiángtiānxià
qí
shì以道佐人主者,不以兵强天下,其事hǎohuán好还。shīzhīsuǒchù
jīngjíshēngyān
dà
jūnzhīhòu
bì
yǒu师之所处,荆棘生焉;大军之后,必有xiōngnián凶年。shànzhěguǒér
yǐ
bù
gǎn
yǐ
qǔqiáng善者果而已,不敢以取强。guǒér
wù
jīn
guǒér
wù
fá
guǒér
wù
jiāo果而勿矜,果而勿伐,果而勿骄。guǒér
bù
dé
yǐ
guǒér
wù
qiáng果而不得已,果而勿强。wùzhuàng
zé
lǎo
shìwèi
bùdào
bù
dàozǎo
yǐ物壮则老,是谓不道,不道早已。
第三十一章fūbīngzhě
bùxiángzhīqì夫兵者,不祥之器,wù
huòwù
zhī
gù
yǒudàozhěbù
chǔ物或恶之,故有道者不处。jūnzǐ
jūzé
guìzuǒ
yòngbīngzé
guìyòu君子居则贵左,用兵则贵右。bīngzhěbù
xiángzhīqì
fēijūnzǐ
zhīqì兵者不祥之器,非君子之器,bù
dé
yǐ
éryòngzhī
tiándànwéishàng不得已而用之,恬淡为上。shèngér
bù
měi
érměi
zhīzhě
shì
lèshārén胜而不美,而美之者,是乐杀人。fū
lè
shārénzhě
zé
bù
kědé
zhì
yútiānxiàyǐ夫乐杀人者,则不可得志于天下矣。jí
shìshàngzuǒ
xiōngshìshàngyòu吉事尚左,凶事尚右。piānjiāngjūnjūzuǒ
shàngjiāngjūnjūyòu
yán
yǐsāng
lǐ偏将军居左,上将军居右,言以丧礼chù
zhī处之。shārén
zhīzhòng
yǐbēi
āi
qì
zhīzhànshèng
yǐsàng
lǐ杀人之众,以悲哀泣之;战胜,以丧礼chù
zhī处之。
第三十二章dàochángwú
míng道常无名。pǔsuīxiǎo
tiānxià
mònéngchényě朴虽小,天下莫能臣也。hóuwáng
ruònéngshǒuzhī
wàn
wùjiāngzì
bīn侯王若能守之,万物将自宾。tiāndìxiānghé
yǐjiànggān
lù
mínmò
zhīlìngér
zì天地相合,以降甘露,民莫之令而自jūn均。shǐzhìyǒumíng
míngyì
jìyǒu
fū
yìjiāngzhīzhǐ
zhī始制有名,名亦既有,夫亦将知止,知zhǐkě
yǐ
bù
dài止可以不殆。pìdào
zhīzàitiānxià
yóuchuāngǔzhīyú
jiānghǎi譬道之在天下,犹川谷之于江海。
第三十三章zhīrénzhězhì
zì
zhīzhěmíng知人者智,自知者明。shèngrénzhěyǒu
lì
zì
shèngzhěqiáng胜人者有力,自胜者强。zhīzú
zhěfù
qiángxíngzhěyǒu
zhì知足者富,强行者有志。bù
shīqí
suǒzhějiǔ
sǐ
ér
bùwáng
zhěshòu不失其所者久,死而不亡者寿。
第三十四章dàdào
fàn
xī
qí
kězuǒyòu大道泛兮,其可左右。wàn
wù
shìzhī
yǐshēng
ér
bù
cí
gōngchéng
bùmíng万物恃之以生而不辞,功成不名yǒu有。yīyǎngwàn
wù
ér
bù
wéi
zhǔ
chángwú
yù
kěmíng
yú衣养万物而不为主,常无欲,可名于xiǎo小。wàn
wù
guīyān
ér
bù
wéizhǔ
kěmíngwéi
dà万物归焉而不为主,可名为大。yǐ
qízhōng
bù
zì
wéi
dà
gùnéngchéngqí
dà以其终不自为大,故能成其大。第三十五章zhídà
xiàng
tiānxiàwǎng执大象,天下往。wǎng
ér
bùhài
ānpíngtài往而不害,安平泰。lè
yǔ
ěr
guò
kè
zhǐ乐与饵,过客止。dào
zhīchūkǒu
dàn
hū
qí
wú
wèi道之出口,淡乎其无味,shìzhībù
zú
jiàn
tīngzhībù
zú
wén
yòngzhībù
zú视之不足见,听之不足闻,用之不足jì既。
第三十六章jiāngyù
xīzhī
bì
gù
zhāngzhī将欲歙之,必故张之;jiāngyù
ruò
zhī
bì
gù
qiángzhī将欲弱之,必故强之;jiāngyù
fèizhī
bì
gù
xìngzhī将欲废之,必故兴之;jiāngyù
qǔzhī
bì
gù
yǔzhī将欲取之,必故与之。shìwèiwēimíng是谓微明。róuruòshènggāngqiáng柔弱胜刚强。yú
bù
kětuōyú
yuān
guó
zhī
lì
qì
bù
kě
yǐshì鱼不可脱于渊,国之利器不可以示rén人。
第三十七章dàochángwú
wéi
ér
wú
bù
wéi道常无为而无不为。hóuwáng
ruònéngshǒuzhī
wàn
wùjiāngzìhuà侯王若能守之,万物将自化。huà
ér
yù
zuò
wú
jiāngzhènzhī
yǐwú
míngzhīpǔ化而欲作,吾将镇之以无名之朴。wúmíngzhīpǔ
fū
yìjiāngbù
yù无名之朴,夫亦将不欲。bù
yù
yǐjìng
tiānxiàjiāngzìdìng不欲以静,天下将自定。
第三十八章shàngdé
bù
dé
shì
yǐyǒu
dé上德不德,是以有德;xiàdé
bù
shīdé
shì
yǐ
wú
dé下德不失德,是以无德。shàngdé
wú
wéi
ér
wú
yǐwéi上德无为而无以为;xiàdé
wéizhīér
yǒu
yǐwéi下德为之而有以为。shàngrénwéizhīér
wú
yǐwéi上仁为之而无以为;shàng
yìwéizhīér
yǒu
yǐwéi上义为之而有以为。shàng
lǐwéizhīér
mò
zhīyìng
zé
rǎngbì
ér
rēngzhī上礼为之而莫之应,则攘臂而扔之。gù
shīdào
érhòu
dé
shīdé
ér
hòurén
shīrén
ér故失道而后德,失德而后仁,失仁而hòu
yì
shīyì
érhòu
lǐ后义,失义而后礼。fū
lǐzhě
zhōngxìn
zhībó
ér
luànzhīshǒu夫礼者,忠信之薄,而乱之首。qiánshízhě
dàozhīhuá
ér
yú
zhīshǐ前识者,道之华,而愚之始。shìyǐ
dà
zhàngfūchǔqí
hòu
bú
jūqí
bó是以大丈夫处其厚,不居其薄;chǔqí
shí
bù
jū
qíhuá
gù
qù
bǐ
qǔ
cǐ处其实,不居其华。故去彼取此。
第三十九章xīzhīdé
yīzhě
tiāndé
yī
yǐqīng
dì
dé
yī
yǐ昔之得一者,天得一以清,地得一以níngshén
dé
yī
yǐlíng
gǔdé
yī
yǐshēng
hóuwáng
dé宁,神得一以灵,谷得一以生,侯王得yī
yǐwéi
tiānxiàzhèng一以为天下正。qí
zhìzhī
tiānwú
yǐqīng
jiāngkǒngliè其致之,天无以清,将恐裂;dì
wú
yǐníng
jiāngkǒngfèi地无以宁,将恐废;shénwú
yǐlíng
jiāngkǒngxiē神无以灵,将恐歇;gǔwú
yǐyíng
jiāngkǒngjié谷无以盈,将恐竭;wàn
wù
wú
yǐshēng
jiāngkǒngmiè万物无以生,将恐灭;hóuwáng
wú
yǐguìgāo
jiāngkǒngjué侯王无以贵高,将恐蹶。gù
guì
yǐjiànwéi
běn
gāo
yǐ
xiàwéi
jī故贵以贱为本,高以下为基。shìyǐhóu
wáng
zìwèi
gū
guǎ
bú
gǔ
cǐ
fēiyǐjiàn是以侯王自谓孤、寡、不谷,此非以贱wéi
běnye
fēi
hū为本邪?非乎!gù
zhìshù
yù
wúyù故致数誉无誉。shìgù
bù
yù
lù
lù
rú
yù
luòluò
rúshí是故不欲琭琭如玉,珞珞如石。第四十章fǎn
zhědào
zhīdòng
ruòzhědào
zhīyòng反者道之动,弱者道之用。tiānxiàwànwù
shēngyú
yǒu
yǒushēng
yú
wú天下万物生于有,有生于无。
第四十一章shàngshìwéndào
qín
érxíngzhī上士闻道,勤而行之;zhōngshìwéndào
ruòcún
ruòwáng中士闻道,若存若亡;xiàshìwéndào
dà
xiàozhī
bù
xiàobù
zú
yǐwéi
dào下士闻道,大笑之。不笑不足以为道。gùjiànyányǒuzhī故建言有之:míngdàoruòmèi
jìndào
ruòtuì
yí
dàoruò
lèi明道若昧,进道若退,夷道若类;shàngdé
ruò
gǔ
dà
báiruòrǔ上德若谷,大白若辱;guǎngdé
ruò
bù
zú
jiàndé
ruòtōu广德若不足,建德若偷;zhìzhēnruò
yú
dàfāngwú
yú质真若渝,大方无隅;dà
qìwǎn
chéng
dà
yīnxīshēng
dà
xiàngwú
xíng大器晚成,大音希声,大象无形。dào
yǐnwú
míng道隐无名。fūwéi
dào
shàndài
qiěchéng夫唯道,善贷且成。
第四十二章dàoshēng
yī
yīshēng
èr
èrshēngsān
sānshēngwànwù道生一,一生二,二生三,三生万物。wàn
wù
fù
yīn
érbàoyáng
chōng
qì
yǐwéi
hé万物负阴而抱阳,冲气以为和。rénzhīsuǒwù
wéi
gū
guǎ
bù
gǔ
érwánggōngyǐwéi人之所恶,唯孤、寡、不谷,而王公以为chēng称。gù
wù
huòsǔnzhīér
yì
huò
yì
zhīér
sǔn故物或损之而益,或益之而损。rénzhīsuǒjiào
wǒyì
jiàozhī人之所教,我亦教之。qiángliángzhěbù
dé
qí
sǐ
wújiāngyǐwéijiàofù强梁者不得其死,吾将以为教父。
第四十三章tiānxiàzhīzhìróu
chíchěngtiānxiàzhīzhìjiān天下之至柔,驰骋天下之至坚。wú
yǒu
rù
wú
jiān
wú
shì
yǐ
zhīwú
wéizhīyǒu
yì无有入无间,吾是以知无为之有益。bùyán
zhījiào
wú
wéizhīyì
tiānxiàxī
jízhī不言之教,无为之益,天下希及之。
第四十四章míngyǔshēn
shúqīn
shēnyǔhuò
shú
duō
dé
yǔwáng名与身孰亲?身与货孰多?得与亡shúbìng孰病?shèn
ài
bì
dà
fèi
duōcáng
bì
hòuwáng甚爱必大费;多藏必厚亡。zhīzú
bù
rǔ
zhīzhǐbù
dài
kě
yǐcháng
jiǔ知足不辱,知止不殆,可以长久。
第四十五章dàchéngruòquē
qíyòng
bù
bì大成若缺,其用不弊。dàyíngruòchōng
qíyòng
bùqióng大盈若冲,其用不穷。dà
zhíruò
qū
dàqiǎoruòzhuō
dàbiànruò
nè大直若屈,大巧若拙,大辩若讷。zàoshènghán
jìngshèng
rè
qīngjìngwéitiānxiàzhèng躁胜寒,静胜热。清静为天下正。
第四十六章tiānxiàyǒudào
quèzǒu
mǎyǐ
fèn天下有道,却走马以粪。tiānxiàwú
dào
róngmǎshēng
yújiāo天下无道,戎马生于郊。huò
mò
dà
yú
bù
zhīzú
jiù
mò
dà
yú
yù
dé祸莫大于不知足;咎莫大于欲得。gù
zhīzú
zhīzú
chángzú
yǐ故知足之足,常足矣。
第四十七章bù
chūhù
zhītiānxià不出户,知天下;bù
kuīyǒu
jiàntiāndào不窥牖,见天道。qí
chūmí
yuǎn
qí
zhīmí
shǎo其出弥远,其知弥少。shìyǐshèng
rénbù
xíngér
zhī
bù
jiànérmíng
bù
wéi是以圣人不行而知,不见而明,不为érchéng而成。
第四十八章wéi
xué
rì
yì
wéidào
rìsǔn为学日益,为道日损。sǔn
zhīyòusǔn
yǐ
zhìyú
wú
wéi损之又损,以至于无为。wú
wéiér
wú
bù
wéi无为而无不为。qǔtiānxiàchángyǐ
wú
shì
jí
qí
yǒushì
bù
zú
yǐ取天下常以无事,及其有事,不足以qǔtiānxià取天下。
第四十九章shèngrénwú
chángxīn
yǐ
bǎixìngxīnwéi
xīn圣人无常心,以百姓心为心。shànzhěwú
shànzhī
bù
shànzhěwú
yìshànzhī
déshàn善者,吾善之,不善者,吾亦善之,德善。xìnzhěwú
xìnzhī
bù
xìnzhěwú
yì
xìnzhī
dé
xìn信者,吾信之,不信者,吾亦信之,德信。shèngrénzàitiānxià
xī
xī
wèi
tiānxiàhùn
qí
xīn圣人在天下,歙歙,为天下浑其心,bǎixìngjiēzhùqí
ěr
mù
shèngrén
jiēháizhī百姓皆注其耳目,圣人皆孩之。第五十章chūshēng
rù
sǐ出生入死。shēngzhītú
shíyǒu
sān
sǐzhītú
shíyǒusān生之徒,十有三;死之徒,十有三;rénzhīshēng
dòngzhī
sǐ
dì
yì
shíyǒusān人之生,动之死地,亦十有三。fū
hé
gù
yǐ
qíshēngshēngzhīhòu夫何故?以其生生之厚。gàiwén
shànshèshēngzhě
lùxíngbù
yù
sì
hǔ
rù
jūn盖闻善摄生者,路行不遇兕虎,入军bù
bèijiǎbīng不被甲兵;sì
wú
suǒtóu
qí
jiǎo
hǔwú
suǒcuò
qízhǎo
bīngwú兕无所投其角,虎无所措其爪,兵无suǒróng
qírèn所容其刃。fū
hé
gù
yǐ
qí
wú
sǐ
dì夫何故?以其无死地。
第五十一章dàoshēngzhī
dé
xù
zhī
wùxíngzhī
shìchéngzhī道生之,德畜之,物形之,势成之。shìyǐwàn
wù
mò
bù
zūndào
érguì
dé是以万物莫不尊道而贵德。dào
zhīzūn
dé
zhīguì
fūmò
zhīmìng
ércháng
zìrán道之尊,德之贵,夫莫之命而常自然。gù
dàoshēngzhī
dé
xù
zhī
zhǎngzhīyù
zhī
chéngzhī故道生之,德畜之,长之育之,成之shú
zhī
yǎngzhīfù
zhī熟之,养之覆之。shēngér
bùyǒu
wéi
ér
bù
shìzhǎng
ér
bù
zǎi
shìwèi生而不有,为而不恃,长而不宰,是谓xuándé玄德。
第五十二章tiānxiàyǒushǐ
yǐwéi
tiānxià
mǔ天下有始,以为天下母。jì
dé
qímǔ
yǐ
zhīqí
zǐ
jìzhīqí
zǐ
fùshǒu既得其母,以知其子;既知其子,复守qí
mǔ
méishēnbù
dài其母,没身不殆。sè
qí
duì
bì
qímén
zhōngshēnbù
qín塞其兑,闭其门,终身不勤。kāiqí
duì
jì
qí
shì
zhōngshēnbù
jiù开其兑,济其事,终身不救。jiànxiǎoyuēmíng
shǒuróuyuēqiáng见小曰明,守柔曰强。yòng
qíguāng
fù
guīqí
míng
wú
yíshēnyāng
shìwéi
xí用其光,复归其明,无遗身殃,是为袭cháng常。
第五十三章shǐwǒjiè
rányǒu
zhī
xíngyú
dà
dào
wéi
yí
shìwèi使我介然有知,行于大道,唯施是畏。dàdàoshèn
yí
érmín
hǎojìng大道甚夷,而民好径。cháoshènchú
tiánshènwú
cāngshènxū朝甚除,田甚芜,仓甚虚;fúwén
cǎi
dài
lìjiàn
yànyǐn
shí服文采,带利剑,厌饮食,cáihuòyǒuyú
shìwéidào
kuā财货有余,是为盗夸。fēidào
yězāi非道也哉!
第五十四章shànjiànzhěbù
bá
shànbàozhěbù
tuō
zǐsūn
yǐ
jì善建者不拔,善抱者不脱,子孙以祭sì
bùchuò祀不辍。xiūzhīyú
shēn
qí
dé
nǎizhēn修之于身,其德乃真;xiūzhīyú
jiā
qí
dé
nǎiyú修之于家,其德乃余;xiūzhīyú
xiàng
qí
dé
nǎicháng修之于乡,其德乃长;xiūzhīyú
guó
qí
dé
nǎifēng修之于国,其德乃丰;xiūzhīyú
tiānxià
qí
dé
nǎipǔ修之于天下,其德乃普。gù
yǐshēnguānshēn
yǐ
jiāguānjiā
yǐxiàngguānxiàng故以身观身,以家观家,以乡观乡,yǐguóguānguó
yǐtiānxiàguāntiānxià以国观国,以天下观天下。wú
hé
yǐ
zhītiānxiàránzāi
yǐ
cǐ吾何以知天下然哉?以此。
第五十五章hán
dé
zhīhòu
bǐ
yú
chì
zǐ含德之厚,比于赤子。dúchóng
bù
shì
měngshòu
bù
jù
juéniǎobù
bó毒虫不螫,猛兽不据,攫鸟不搏。gǔruò
jīnróu
ér
wò
gù骨弱筋柔而握固。wèi
zhīpìnmǔzhīhé
érzuī
zuò
jīngzhīzhì
yě未知牝牡之合而朘作,精之至也。zhōng
rìháo
ér
bù
shà
hé
zhīzhìyě终日号而不嗄,和之至也。zhīhé
yuēcháng
zhīchángyuēmíng知和曰常,知常曰明。yìshēngyuēxiáng
xīn
shǐqì
yuēqiáng益生曰祥,心使气曰强。wùzhuàng
zé
lǎo
shìwèi
bùdào
bù
dàozǎo
yǐ物壮则老,是谓不道,不道早已。
第五十六章zhīzhěbù
yán
yánzhěbù
zhī知者不言,言者不知。sè
qí
duì
bì
qí
mén
cuò
qí
ruì
jiěqí
fēn
hé
qí塞其兑,闭其门,挫其锐,解其纷,和其guāng
tong
qíchén
shìwèixuántong光,同其尘,是谓玄同。gù
bù
kědé
ér
qīn
bù
kědé
ér
shū故不可得而亲,不可得而疏;bù
kědé
ér
lì
bù
kědé
ér
hài不可得而利,不可得而害;bù
kědé
ér
guì
bù
kědé
ér
jiàn不可得而贵,不可得而贱。gù
wéitiānxià
guì故为天下贵。
第五十七章yǐzhèngzhìguó
yǐ
qíyòngbīng
yǐwú
shìqǔtiānxià以正治国,以奇用兵,以无事取天下。wú
hé
yǐ
zhīqí
rán
zāi
yǐ
cǐ吾何以知其然哉?以此:tiānxiàduōjì
huì
érmín
mí
pín天下多忌讳,而民弥贫;rénduōlì
qì
guójiā
zīhūn人多利器,国家滋昏;rénduōjì
qiǎo
qí
wù
zī
qǐ人多伎巧,奇物滋起;fǎlìngzīzhāng
dào
zéiduōyǒu法令滋彰,盗贼多有。gùshèngrényún
wǒwú
wéi
érmín
zì
huà
wǒhào
jìng故圣人云:“我无为而民自化;我好静érmín
zìzhèng
wǒwú
shìér
mín
zì
fù
wǒwú
yù而民自正;我无事而民自富;我无欲érmín
zì
pǔ而民自朴。”
第五十八章qízhèngmènmèn
qí
mínchúnchún其政闷闷,其民淳淳;qízhèngcháchá
qí
mínquēquē其政察察,其民缺缺。huò
xī
fúzhīsuǒyǐ
fú
xīhuò
zhīsuǒfú祸兮福之所倚,福兮祸之所伏。shú
zhīqí
jí
qí
wúzhèng
yě孰知其极。其无正也。zhèng
fùwéi
qí
shàn
fùwéi
yāo正复为奇,善复为妖。rénzhīmí
qí
rì
gù
jiǔ人之迷,其日固久。shìyǐshèng
rénfāng
ér
bù
gē
liánér
bù
guì
zhíér是以圣人方而不割,廉而不刿,直而bù
sì
guāng
ér
bù
yào不肆,光而不耀。
第五十九章zhìrénshìtiān
mò
ruòsè治人事天,莫若啬。fūwéi
sè
shìwèizǎo
fú夫唯啬,是谓早服。zǎo
fú
wèizhīzhòng
jī
dé早服谓之重积德。zhòng
jī
dé
zé
wú
bù
kè重积德则无不克。wú
bù
kè
zé
mò
zhīqí
jí
mò
zhīqíjí
kě
yǐ无不克则莫知其极;莫知其极,可以yǒu
guó有国。yǒu
guózhīmǔ
kě
yǐcháng
jiǔ有国之母,可以长久;shìwèishēngēn
gù
dǐ
chángshēng
jiǔshìzhīdào是谓深根固柢,长生久视之道。第六十章zhì
dà
guóruòpēngxiǎoxiǎn治大国若烹小鲜。yǐdào
lìtiānxià
qí
guǐbù
shén以道莅天下,其鬼不神。fēiqí
guǐbù
shén
qí
shénbù
shāngrén非其鬼不神,其神不伤人。fēiqíshén
bùshāngrén
shèngrén
yì
bùshāngrén非其神不伤人,圣人亦不伤人。fūliǎngbù
xiāngshāng
gù
dé
jiāoguīyān夫两不相伤,故德交归焉。
第六十一章dàbāngzhěxià
liú
tiānxià
zhījiāo
tiānxià
zhīpìn大邦者下流,天下之交,天下之牝。pìncháng
yǐjìngshèngmǔ
yǐjìngwéixià牝常以静胜牡,以静为下。gù
dà
guó
yǐ
xiàxiǎoguó
zé
qǔxiǎo
guó故大国以下小国,则取小国;xiǎoguó
yǐxià
dà
guó
zé
qǔdà
guó小国以下大国,则取大国。gù
huòxià
yǐ
qǔ
huò
xià
ér
qǔ故或下以取,或下而取。dàguó
bù
guò
yù
jiānxù
rén
xiǎoguóbù
guò
yù
rù大国不过欲兼畜人,小国不过欲入shì
rén事人。fūliǎngzhěgè
dé
qísuǒyù
dà
zhěyí
wéi
xià夫两者各得其所欲,大者宜为下。
第六十二章dào
zhěwàn
wù
zhīào
shàn
rénzhībǎo
bù
shànrénzhī道者万物之奥,善人之宝,不善人之suǒbǎo所保。měi
yánkě
yǐ
shìzūn
měixíngkě
yǐ
jiārén美言可以市尊,美行可以加人。rén
zhībù
shàn
hé
qì
zhīyǒu人之不善,何弃之有。gù
lìtiānzǐ
zhìsāngōng
suīyǒugǒng
bì
yǐxiān
sì故立天子,置三公,虽有拱璧以先驷mǎ
bù
rú
zuò
jìncǐdào马,不如坐进此道。gǔzhīsuǒyǐ
guìcǐdào
zhěhé
bú
yuēqiú
yǐ
dé古之所以贵此道者何?不曰求以得,yǒu
zuì
yǐmiǎnyé
gù
wéitiānxiàguì有罪以免邪。故为天下贵。
第六十三章wéi
wú
wéi
shìwú
shì
wèi
wú
wèi为无为,事无事,味无味。dàxiǎoduōshǎo
bàoyuàn
yǐ
dé大小多少,报怨以德。túnán
yú
qí
yì
wéi
dà
yú
qí
xì图难于其易,为大于其细。tiānxiànánshì
bìzuò
yú
yì
tiānxiàdà
shì
bìzuò天下难事,必作于易;天下大事,必作yú
xì于细。shì
yǐshèngrénzhōng
bùwéi
dà
gùnéngchéng
qí
dà是以圣人终不为大,故能成其大。fūqīngnuò
bìguǎxìn
duōyì
bìduōnán夫轻诺必寡信,多易必多难。shì
yǐshèngrényóu
nánzhī
gù
zhōngwú
nán
yǐ是以圣人犹难之,故终无难矣。
第六十四章qí
ān
yì
chí
qíwèizhàoyì
móu其安易持,其未兆易谋。qí
cuìyì
pàn
qíwēi
yìsàn其脆易泮,其微
温馨提示
- 1. 本站所有资源如无特殊说明,都需要本地电脑安装OFFICE2007和PDF阅读器。图纸软件为CAD,CAXA,PROE,UG,SolidWorks等.压缩文件请下载最新的WinRAR软件解压。
- 2. 本站的文档不包含任何第三方提供的附件图纸等,如果需要附件,请联系上传者。文件的所有权益归上传用户所有。
- 3. 本站RAR压缩包中若带图纸,网页内容里面会有图纸预览,若没有图纸预览就没有图纸。
- 4. 未经权益所有人同意不得将文件中的内容挪作商业或盈利用途。
- 5. 人人文库网仅提供信息存储空间,仅对用户上传内容的表现方式做保护处理,对用户上传分享的文档内容本身不做任何修改或编辑,并不能对任何下载内容负责。
- 6. 下载文件中如有侵权或不适当内容,请与我们联系,我们立即纠正。
- 7. 本站不保证下载资源的准确性、安全性和完整性, 同时也不承担用户因使用这些下载资源对自己和他人造成任何形式的伤害或损失。
最新文档
- 2022年大学化工与制药专业大学物理二月考试题D卷-含答案
- 石河子大学《运动营养学》2022-2023学年第一学期期末试卷
- 模范党支部申报材料(3篇)
- 石河子大学《土力学》2021-2022学年第一学期期末试卷
- 石河子大学《荷载与结构设计方法》2023-2024学年第一学期期末试卷
- 石河子大学《大数据组织与管理》2023-2024学年期末试卷
- 沈阳理工大学《娱乐空间设计》2021-2022学年第一学期期末试卷
- 沈阳理工大学《无线通信系统》2023-2024学年第一学期期末试卷
- 沈阳理工大学《汽车产品运营与组织管理》2023-2024学年第一学期期末试卷
- 沈阳理工大学《工程爆破》2022-2023学年第一学期期末试卷
- 《建筑施工技术》课后习题答案(大学期末复习资料)
- 公司环境行政处罚事件处置预案
- 广东开放大学风险投资(本2022春)-练习4答案
- DB65∕T 3253-2020 建筑消防设施质量检测评定规程
- 二年级苏教版数学上册《7的乘法口诀》教案(公开课三稿)
- (完整PPT)半导体物理与器件物理课件
- ASTM B366 B366M-20 工厂制造的变形镍和镍合金配件标准规范
- JIS G4304-2021 热轧不锈钢板材、薄板材和带材
- 2022年中级经济师-人力资源管理专业押题模拟试卷3套及答案解析
- 小学综合实践活动《认识校园植物》优秀PPT课件
- XRD在薄膜材料研究中应用
评论
0/150
提交评论