六年级数学 六上《圆的认识》

དང་པོ།རྨང་གཞིའི་ཤེས་བྱའི་ཐད།

༡སྒོར་མོའི་ཁྱད་ཆོས་དང་ཆ་ཤས་སོ་སོའི་མིང་ཡིད་ལ་ངོས་དགོས་པ་མ་ཟད།ཡིག་འབྲུའི་ཆ་ཤས་སོ་སོའི་མིང་མཚོན་པར་བྱེད་ཐུབ་པ་པ་བྱ་རྒྱུ།༢ཡོངས་སུ་མཚུངས་བའི་སྒོར་དབྱིབས་གཉིས་ཀྱི་ཚངས་ཐིག་དང་ཚངས་ཕྱེད་ཀྱིའབྲེལ་བ་དང་ཁྱད་ཆོས་རྟོགས་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ།གཉིས་པ།ལག་ལེན་དང་འཚོལ་བསྡུའི་ནུས་པ།༡ལག་ལེན་དངོས་ལ་བརྒྱུད་ནས་སྒོར་དབྱིབས་འབྲི་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ།༢དངོས་ཡོད་འཚོ་བའི་ཁྲོད་སྒོར་དབྱིབས་ཀྱི་ནུས་པ་དང་རིན་ཐང་རྟོགས་པར་བྱ་རྒྱུ།

དང་པོ།སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་དཀའ་ས།

ལག་ལེན་དངོས་བརྒྱུད་ནས་བསྐོར་ཆས་ཀྱིས་སྒོར་དབྱིབས་འབྲི་ཤེས་བར་བྱ་རྒྱུ།གཉིས་པ།སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་གནད་ས།

སྒོར་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་དེའི་ཆ་ཤས་སོ་སོའི་མིང་སློབ་མའི་རྒྱུད་ལ་བྱང་བར་བྱ་རྒྱུ།༡སྔར་བསླབས་བསྐྱར་སྦྱོང་།⑴རིས་དབྱིབས་ངོས་འཛིན།⑵དྲི་བ་འདོན་པ།

①

གོང་གི་སྙོམ་ངོས་རིས་དབྱིབས་དེ་དག་ལ་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་དམ།སྤྱིའི་ཆ་ནས་རག་ཙམ་ཞིག་ཤོད་ཐུབ་བམ།②གོང་གི་རིས་དབྱིབས་དེ་དག་ལ་རང་རང་གི་ཆ་ཤས་སོ་སོར་མིང་རེ་ཡོད་པས་སློབ་གྲོགས་ཚོས་བཤད་ཐུབ་བམ།③དེ་རིང་གི་སྒོར་དབྱིབས་ལ་ཁྱད་ཆོས་ཅི་ཞིག་ཡོད་པ་ཤེས་འདོད་དམ་ཞེས་དྲི་བ་བཏོན་ཏེ་སློབ་ཁྲིད་གསར་བའི་གླེང་སློང་རྒྱུ།༡དངོས་པོ་ལྟ་ཞིབ།༢

སྒོར་དབྱིབས་ཀྱི་ཆ་ཤས་སོ་སོའི་མིང་ངོས་འཛིན།སྒོར་ལྟེO①

སྒོར་ལྟེ་ངོས་འཛིན།སྒོར་མོའི་དཀྱིལགྱི་ཚེག་འདིར་སྒོར་ལྟེ་ཟེར།སྒོར་ལྟེ་དང་སྒོར་དབྱིབས་ཐོག་གི་ཚེག་གང་རུང་ཞིག་སྦྲེལ་བའི་ཐིགདུམ་ལ་ཚངས་ཕྱེད་ཟེར།rཚངས་ཕྱེད༢ཚངས་ཕྱེད་ངོས་འཛིན།oཚངས་ཕྱེད

rསྒོར་ལྟེསྒོར་དབྱིབས་གཅིག་ཏུ་ཚངས་ཕྱེད་ག་ཚོད་འབྲི་ཐུབ།སྒོར་དབྱིབས་གཅིག་ཏུ་ཚངས་ཕྱེད་གྲངས་མེད་པ་འབྲི་ཐུབ།རིང་ཚད་ཚང་མ་མཚུངས་བ་ཡིན།ཚངས་ཐིག

dསྒོར་ལྟེ་བརྒྱུད་པ་མ་ཟད་སྣེ་གཉིས་ཀ་སྒོར་དབྱིབས་ཐོག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཐིག་དུམ་་ལ་ཚངས་ཐིག་ཟེར།༣ཚངས་ཐིག་ངོས་འཛིན་པ།སྒོར་ལྟེOཚངས་ཐིགdསྒོར་དབྱིབས་གཅིག་གི་ནང་དུ་ཚངས་ཐིག་གྲངས་མེད་འབྲི་ཐུབ།རིང་ཚད་མཚུངས་བ་ཡིན།སྒོར་དབྱིབས་གཅིག་ཏུ་ཚངས་ཐིག་ག་ཚོད་འབྲི་ཐུབ།མཉམ་འཇོག་སའི་གནས།ཚངས་ཐིག་ཡིན་མིན་བརྡར་ཤ་གཅོད་སྐབས་མཉམ་འཇོག་ས།

①

ཐིག་དུམ་དེ་སྒོར་ལྟེ་བརྒྱུད་ཡོད་མེད་བལྟ་བ།

②

ཐིག་དུམ་གྱི་སྣེ་གཉིས་སྒོར་མཐའི་སྟེང་དུ་ཡོད་མེད་བལྟ་བ།ཚངས་ཕྱེད་ཡིན་མིན་བརྡར་ཤ་གཅོད་སྐབས་མཉམ་འཇོག་ས།ཐིག་དུམ་གྱི་སྣེ་གཅིག་སྒོར་ལྟེ་སྟེང་དུ་ཡོད་པ་དང་སྣེ་གཞན་ཞིག་སྒོར་མཐའི་སྟེང་དུ་ཡོད།o•drrr༣ཚངས་ཐིག་དང་ཚངས་ཕྱེད་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་ཤེས་འདོད་དམ།o•drrro•drrd=2rr=d2༤སྒོར་དབྱིབས་ཅི་ལྟར་འབྲི་དགོས།སྒོར་དབྱིབས་འབྲི་ཐབསདངོས་པོའི་དབྱིབས་ལ་བརྟེན་ནས་སྒོར་དབྱིབས་འབྲི་བ།ཐག་པ་སྤྱད་ནས་སྒོར་དབྱིབས་འབྲི་བ།སྒོར་ཆས་སྤྱད་ནས་སྒོར་དབྱིབས་འབྲི་བ།སྒོར་ཆས་ཀྱིས་སྒོར་མོ་འབྲི་ཐབས།རྐང་བ་གཉིས་ཁ་ཕྱེ་ནས་ཚངས་ཕྱེད་གཏན་ཁེལ་བྱེད་པ།ཁབ་ཡོད་སའི་སྣེ་ཡིས་སྒོར་ལྟེ་གཏན་ཁེལ་བྱེད་པ།ཞ་སྨྱུག་ཡོད་སའི་སྣེ་ཡིས་མཐའ་གཅིག་སྐོར་དགོས།སྒོར་ཆས་སྤྱད་ནས་སྒོར་མོ་འབྲི་བའི་ལེགས་ཆ་ནི་ཚངས་ཕྱེད་ཀྱི་རིང་ཐུང་གཏན་ཁེལ་བྱེད་ཐུབ་

པ་དེ་ཡིན།

སྲ་བརྟན་སྦྱོང་བརྡར།།༡བརྡར་གཅོད།⑴ཚངས་ཕྱེད་མཚུངས་བའི་སྒོར་དབྱིབས་གཉིས་ཀྱི་ཆེ་ཆུང་མཚུངས།⑵

སྒོར་ལྟེ་བརྒྱུད་པའི་ཐིག་དུམ་ལ་ཚངས་ཐིག་ཟེར།⑶

སྒོར་མོ་ཡོད་ཚད་ཀྱི་ཚངས་ཐིག་མཚུངས།⑷

ཚངས་ཐིག་4cmཡིནཔའི་སྒོར་མོའི་ཚངས་ཕྱེད་8cmཡིན།⑸ཚངས་ཐིག་ནི་ཚངས་ཕྱེད་ལས་རིང་།

（）（）（）（）（）√

×××√༢ངས་བལྟ་ཤེས་ལ་སྐོང་ཡང་ཐུབ།3㎝od=6㎝r=o10mmor=མཐོ3.5㎝od=6㎝3㎝5㎜7㎝ཕྱོགས་སྡོམ།

ཚངས་ཐིག་ནི་ཚངས་ཕྱེད་ཀྱི་ལྡབ་གཉིས་དང་ཚངས་ཕྱེད་ནི་ཚངས་ཐིག་གི་ཕྱེད་ཀ་ཡིན།དེ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་རྩིས་ཕྲེང་གིས་མཚོན་ན

d=2rr=d÷2སྒོར་ལྟེ་ཡིག་འབྲུ་ཡིསoམཚོན་ཡིན་ལ་ཚངས་ཐིག་